Φατιμίδες

Φατιμίδες
Μουσουλμανική σχιιτική δυναστεία, που εγκαθιδρύθηκε κατά το τέλος του 9ου και τις αρχές του 10ου αι., μετά τη διάλυση του χαλιφάτου των Αβασιδών. Ιδρυτής της υπήρξε ο Ουμπεΐντ-Αλλάχ, ο οποίος, αφού ανακηρύχθηκε απόγονος της Φατίμα, κόρης του Μωάμεθ, και αλ-Μάχντι (= ο μεσσίας), που ήρθε για να κατακτήσει τη Γη και να εξοντώσει τους απίστους, αυτοαποκλήθηκε μοναδικός νόμιμος χαλίφης απεσταλμένος από τον Αλλάχ για να πραγματοποιήσει την ένωση των ισλαμικών λαών και την παγκόσμια μουσουλμανική μοναρχία. Ο Ουμπεΐντ-Αλλάχ κατάφερε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να ιδρύσει μια εκτεταμένη αυτοκρατορία στη βόρεια Αφρική, από τη Λιβύη έως το Μαρόκο. Μετά τον θάνατό του (934) το έργο του συνέχισαν οι διάδοχοί του, οι οποίοι έφτασαν έως τη Σικελία, την Καλαβρία και τη Σαρδηνία. Κατά το δεύτερο μισό του ίδιου αιώνα, το τέταρτο μέλος της δυναστείας, ο Μά’αντ αλ-Μου’ιζ (Μεχεντία 931 – Κάιρο 975), που ανέβηκε στον θρόνο το 952, κατέκτησε την Αίγυπτο με τη βοήθεια του στρατηγού Τζάουχαρ ας-Σικίλι και μετέφερε την έδρα του εκεί αφήνοντας την Τυνησία –απ’ όπου καταγόταν η δυναστεία και είχε την πρωτεύουσα της, την Αλ-Μαλιντίγια– σε υποτελείς φυλάρχους. Με την κατάκτηση της Χετζάζης αργότερα, της Παλαιστίνης και της Συρίας, που πραγματοποιήθηκε και πάλι από τον αλ-Μου’ιζ, η αυτοκρατορία των Φ. έγινε το μεγαλύτερο μουσουλμανικό κράτος της Μεσογείου και έφτασε στη μεγαλύτερη έκταση και δύναμή του, ενώ οι διάφορες περιοχές που περιλάμβανε, και ιδιαίτερα η Αίγυπτος, περνούσαν μια από τις περιόδους της μεγαλύτερης λαμπρότητας και ευημερίας στην ιστορία, ευημερίας που διήρκησε έως τα τέλη σχεδόν του 11ου αι. Η παρακμή των Φ. άρχισε κατά το δεύτερο μισό του 11ου αι., εποχή που έχασαν τη Σικελία από τον Ρογήρο τον Νορμανδό και την Ιερουσαλήμ, με το μεγαλύτερο μέρος των ασιατικών κτήσεων, από τους Σταυροφόρους. Και στο εσωτερικό όμως θρησκευτικά σχίσματα και δυναστικοί αγώνες υπονόμευσαν σε σύντομο χρονικό διάστημα τη δύναμή τους. Το τέλος επήλθε όταν ο Σαλαδίνος νίκησε το 1171 το δέκατο τέταρτο μέλος της δυναστείας, τον Αμπντ-Αλλάχ αλ-Αντίντ, θέτοντας τέρμα στο χαλιφάτο των Φ. της Αιγύπτου και ξαναφέρνοντας τη χώρα στη σουνιτική ορθοδοξία. Μεγάλη υπήρξε η συμβολή των Φ. στα γράμματα και στις επιστήμες: ευνόησαν και ενθάρρυναν τις σπουδές της φιλοσοφίας, των μαθηματικών και της ιατρικής, που χάρη στην υποστήριξή τους σημείωσε αξιόλογες προόδους. Με το όνομά τους εξάλλου είναι συνδεδεμένη και μεγάλη ανάπτυξη των καλών τεχνών, που παρήγαγαν έργα αξίας, ιδιαίτερα από ορεία κρύσταλλο, ορείχαλκο και μαγιόλικα και αργότερα γλυπτά από ελεφαντόδοντο και ξύλο. Στην αρχιτεκτονική ο φατιμιδικός ρυθμός εμφανίζεται προπάντων στο Κάιρο και σε μερικά τζαμιά που χτίστηκαν μεταξύ του 10ου και του 12ου αιώνα, αλλά είναι εμφανής και στα διάσπαρτα οικοδομήματα της εποχής εκείνης σε όλη τη βόρεια Αφρική και στη Σικελία. Φατιμιδική τέχνη: ορειχάλκινος γρύπας χρονολογούμενος στον 10ο - 11o αιώνα (καθεδρικός ναός, Πίζα).

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • Ισραήλ — I Επίσημη ονομασία: Κράτος του Ισραήλ Έκταση: 20.770 τ. χλμ. Πληθυσμός: 6.029.529 (2002) Πρωτεύουσα: Ιερουσαλήμ (622.091 κάτ. το 1997) *Σημ.: Η Ιερουσαλήμ ανακηρύχθηκε μονομερώς από το Ισραήλ πρωτεύουσα το 1982, στη θέση του Τελ Αβίβ, χωρίς όμως… …   Dictionary of Greek

  • Αλγερία — I (Αστρον.).Αστεροειδής που το φαινόμενο μέγεθός του στη μέση αντίθεσή του είναι ίσο προς 14,6, ενώ αν βρισκόταν σε απόσταση μιας αστρονομικής μονάδας από τον Ήλιο και από τη Γη θα είχε φαινόμενο μέγεθος 10,5. II Κράτος της βορειοδυτικής… …   Dictionary of Greek

  • Αίγυπτος — I Κράτος της βορειοανατολικής Αφρικής και (σε μικρό μέρος) της δυτικής Ασίας.Συνορεύει στα Δ με τη Λιβύη, στα Ν με το Σουδάν και στα ΒΑ με το Ισραήλ, ενώ βρέχεται στα Β από τη Μεσόγειο θάλασσα και στα Α από την Ερυθρά θάλασσα.Η Α. (αλ… …   Dictionary of Greek

  • Αγιουβίδες — Μουσουλμανική δυναστεία. Ιδρυτής της ήταν ο Γιουσούφ Σαλαδίν (1171 93), γιος του Κούρδου Αγιούμπ (αραβική λέξη από το βιβλικό Ιώβ), o οποίος ανέτρεψε τους Φατιμίδες της Αιγύπτου και ένωσε τη χώρα με το χαλιφάτο της Βαγδάτης. Το 1173 έγινε κύριος… …   Dictionary of Greek

  • Αλήδες ή Αληίδες ή Αλίδες — Μωαμεθανική δυναστεία που καταγόταν από τον χαλίφη Αλή Ιμπν Αμπί Ταλίμπ, εξάδελφο και γαμπρό του προφήτη Μωάμεθ και αρχηγού της αιρέσεως των Σιιτών. Ο Αλή είχε 14 γιους και τουλάχιστον 17 κόρες από τη Φατιμά, κόρη του Μωάμεθ και άλλες συζύγους.… …   Dictionary of Greek

  • Ασία — I Mία από τις πέντε ηπείρους. Βρίσκεται ολόκληρη σχεδόν στο βόρειο ημισφαίριο, και από γεωμορφολογική άποψη αποτελεί με την Ευρώπη αδιαχώριστη ενότητα, στην οποία δίνεται η ονομασία Ευρασία. H Α. είναι η μεγαλύτερη από όλες τις ηπείρους. Καλύπτει …   Dictionary of Greek

  • Ιωάννης — I (Juan).Όνομα δύο βασιλιάδων της Αραγονίας. 1. I. A’ (1350 – 1395). Βασιλιάς της Αραγονίας (1387 95). Ήταν γιος του Πέτρου Δ’, που άφησε τη διακυβέρνηση του κράτους του στη σύζυγό του, Γιολάνδη. Ο Ι. Α’ προστάτευσε τις τέχνες και τα γράμματα,… …   Dictionary of Greek

  • Λιβύη — I Αγία της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μαρτύρησε με ξίφος. Η μνήμη της τιμάται στις 25 Ιουνίου. II Μυθολογικό πρόσωπο. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν κόρη του Έπαφου, βασιλιά της Αιγύπτου. Έπειτα από δεσμό της με τον Ποσειδώνα απέκτησε τον Λέλεγα,… …   Dictionary of Greek

  • Τυνησία — I Τυνησία Κράτος της βόρειας Αφρικής. Βρέχεται στα βόρεια και στα ανατολικά από τη Mεσόγειο, και συνορεύει στα δυτικά με την Aλγερία και στα νότια με τη Λιβύη.Tο έδαφος της Tυνησίας περιλαμβάνει το τμήμα εκείνο της Σαχάρας που εκτείνεται στα… …   Dictionary of Greek

  • Φατίμα — Κόρη του Μωάμεθ και της πρώτης του γυναίκας Χαντίτζα. Παντρεύτηκε τον Αλή, εξάδελφο του Προφήτη, και απέκτησε απ’ αυτόν, εκτός από τις δύο κόρες Ζαϊνάμπ και Ουμ Κουλθούμ, δύο γιους, τον Χασάν και τον Χουσεΐν, που διαδραμάτισαν σπουδαιότατο ρόλο… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”